Doelgroepenbeleid
Van Oostveen: "Op het aantal doelgroepen hebben we in Samen Scoren sterker ingezet dan voorheen. En met succes. Neem de toenemende populariteit van 35+ en 45+ voetbal, meisjes- en vrouwenvoetbal en ook schoolvoetbal, met Albert Heijn als stevige, nieuwe partner. Wat betreft het laatste is er de ambitie om 350.000 deelnemers te behalen. Juist dankzij het doelgroepenbeleid stimuleren we ook de totale ledengroei." Bruijnis: "Gekeken naar alle andere takken van sport, scoren we uitstekend. Een aantal van 1,4 miljoen leden over een aantal jaren is nu het doel."

Meer binding met zaalvoetbal
De bijdrage van de voetballende meisjes en vrouwen hieraan gaat voorlopig wel door. Een teruggang in het aantal zaalvoetballers dat lid is van de KNVB, baart echter nog wat zorgen. Of beter gezegd: zaalvoetbal heeft nog flink veel potentie. Bruijnis: "Een paar honderdduizend zaalvoetballers spelen niet in KNVB-verband. We zijn blij dat ze voetballen, maar zouden ook met hén meer binding willen hebben. Daarover hebben we al contact met de betreffende koepels. Deze kunnen weliswaar zonder ons, maar onze kennis, dienstverlening en een samenwerking rond bijvoorbeeld tuchtzaken is wel van meerwaarde. Ook qua aantal vrouwen en meisjes in de zaal is overigens nog een grote slag te slaan."

Uit keurslijf veldvoetbal
"We willen graag de kwaliteit van onder meer het voetballen en de arbitrage in de zaal verder helpen verbeteren. Zaalvoetbal is dus een speerpunt", vervolgt Bruijnis. "Zowel in de basis – de breedte – als in de top heeft de ontwikkeling lang stilgelegen. Een grondige analyse leert ons dat dit vooral komt omdat de veldvoetbalregels onverkort van toepassing zijn geweest op zaalvoetbal, dat daardoor in een keurslijf heeft gezeten. Van processen rond rechtsvormen tot de invulling van de competitiestructuur. Nu kijken we bij het zaalvoetbal meer naar het specifieke, eigen belang. We moeten nog wat drempels slechten, maar die eerste slag is gemaakt. Over een jaar of twee zien we zeker zichtbaar resultaat."

Glazen huis
Deze én andere ontwikkelingen gaan snel. "Wensen en doelen bepaal je deels zelf, maar voor een deel heeft ook de buitenwacht een stem. De KNVB is een glazen huis, maar het is onze taak om de juiste balans te vinden", heeft Van Oostveen het woord. "In de basis zullen we in de behoeften voorzien, maar er zijn ook grenzen aan budgetten en fte's. Erg positief is dat we in Samen Scoren bewust hebben gekozen voor het tweekolommen model, met een directeur amateurvoetbal en een directeur betaald voetbal. Onze taak is meer efficiëntie en synergie te bewerkstelligen. Dat gaat goed, al zijn we er nog niet."

Gecombineerde kracht
Bruijnis: "Veel van onze capaciteit in het amateurvoetbal zit al in de organisatie en de uitvoering. Daarom kijken we goed hoe we de gecombineerde kracht van AV en BV nóg beter kunnen benutten." Een mooi voorbeeld is, deels in het kader van 'normalisatie', de vernieuwde aanpak van excessen. Kort door de bocht komt dit neer op sneller en harder ingrijpen. Bruijnis: "Die aanpak heeft al veel resultaat gehad. Tegelijkertijd is het een leerproces geweest. Maar we gaan door met het verscherpen van beleid en aanscherpen van de procedures!" Van Oostveen: "Excessen in het amateurvoetbal zijn soms kopieergedrag van voorbeelden uit het betaalde voetbal. Veel meer dan in het verleden trekken we ook hierin samen op."

Voetbalvisie: één lijn
Het Oranje onder 17 van KNVB-coach Albert Stuivenberg wordt voor de tweede keer in successie Europees kampioen. "Een vrij unieke reeks", zegt Van Oostveen. "Zeker omdat het twee verschillende lichtingen betreft. Het is een signaal dat we in Nederland aan de onderkant nog steeds voldoende talenten opleiden." Om de prestaties van alle elftallen meer gelijk te trekken en om meer synergie in de onderlinge samenwerking te krijgen, is sinds juli 2011 – in de persoon van Mohammed Allach – een technisch manager in dienst. Van Oostveen: "Hij zorgt voor meer cement tussen de stenen, kijkt kritisch naar de voetbalvisie van de KNVB. De opdracht is: één lijn neerzetten voor al het vertegenwoordigende voetbal. Dat gebeurt rustig en trapsgewijs, vanaf de jeugd, richting de 'A-lijn'."

Evaluatie RJO's
Bruijnis: "Het gaat natuurlijk om méér dan alleen Oranje. Het begint allemaal bij de RJO's (Regionale Jeugdopleidingen, red.), bij de ontwikkeling van talent en kader. Voor wat betreft de RJO's zullen we gezamenlijk de voortgang en resultaten kritisch evalueren." Van Oostveen: "We zijn sinds de invoering inmiddels zo'n zeven jaar verder. Is totstandgekomen wat we ervan hadden verwacht? Hebben we met zijn allen de criteria nog scherp voor ogen? Monitoren we genoeg? Ook heel belangrijk is om te onderzoeken op welke leeftijd het ontwikkelen van de allerjongste talenten het beste kan beginnen."

Women's BeNe League
Ondertussen staat ook het vrouwenvoetbal niet stil. Zo is de nieuwe competitie voor vrouwen in België en Nederland een feit. Bruijnis: "Dat is prachtig, ook al omdat het bijdraagt aan een betere voetbalpiramide. We hebben zo'n 125.000 vrouwen en meisjes als lid, maar het aantal echte talenten is redelijk beperkt. Nu hebben we rolmodellen als Daphne Koster en Anouk Hoogendijk weer in eigen land. De uitdaging voor hen in Nederland is weer groter." De Women's BeNe League wordt gefaseerd ingevoerd. Van Oostveen: "Maar met een volwaardige competitie als doel. Het is overigens uniek dat met deze pilot van een grensoverschrijdende competitie direct al Europees voetbal is te verdelen."

Investeren in integratie
Tevredenheid alom? 'Nee', weet de directeur betaald voetbal. "Het is teleurstellend: diezelfde overheid heeft de KNVB en het voetbal nog niet erkend als volwaardig partner. Bezuinigingen op dit gebied vormen gevaarlijke discussies. Kijk naar het onderwerp integratie. Als érgens enige vorm van samenhang ontstaat, dan is het in sport. Olympische Spelen, EK, WK… Of neem het amateurvoetbal, waar mensen elkaar vinden die elkaar anders nóóit hadden gevonden. Daarom zullen we nóg beter ons best doen om in Den Haag duidelijk te maken dat sport op dit onderwerp juist wél bijdraagt. Dat investeringen op dit gebied juist prioriteit moeten hebben, omdat deze zich écht terugverdienen. Denk aan allochtone meisjes die voetballen. Geen enkel project kan hier, tegen zulke lage kosten, tegenop."

Liefde van twee kanten?
De directeur amateurvoetbal is het roerend eens. "De liefde moet wel van twee kanten komen. Die liefde zal moeten groeien. Daarbij hebben wij genoeg in te brengen, alleen al schaalgrootte. Van alle sportbonden zijn wij toch de grootste. Samen met NOC*NSF trekken we al regelmatig de kar." Ook de KNVB-leden zelf vinden het belangrijk dat de bond maatschappelijk geëngageerd is. "Dat wijst ons ledenpanel wel uit", weet Van Oostveen. "Ook blijkt dat onze leden er de voorkeur aan geven dat de bond investeert in maatschappelijke bijdragen primair op nationaal niveau. Aan de andere kant zien wij ook het belang van mondiale projecten als WorldCoaches en WASH (Football for Water, Sanitation & Hygiene), waaraan de KNVB bijdraagt door in Afrika met haar partners WorldCoaches op te leiden die ruim 700.000 schoolkinderen zogenaamde 'life skills' aanleren, primair op het gebied van hygiëne, zoals handen wassen, het belang van schoon drinkwater en verbeterde sanitatie. Aan ons de taak om die balans te bewaken."

'Sociale partners'
De KNVB richt zich maatschappelijk gezien op drie pijlers: sociaal, economisch en ecologisch. In met name de eerste is de bond erg onderscheidend, vinden ook de KNVB-leden. Van Oostveen: "Dat is ons grote voordeel: we zijn sociaal enorm sterk. Bovendien werken we bij sociaal maatschappelijke projecten steeds meer samen met vaste partners. Die koppeling proberen we steeds vaker te leggen, ook bij de adoptie van voetbaldoelgroepen. Albert Heijn en schoolvoetbal is een goed voorbeeld, evenals het Continental 35+ en 45+ voetbal. Zo pakt ING nu ook het meisjes- en vrouwenvoetbal op en zijn de congressen voor amateurbestuurders in samenwerking met UNIT4 een enorm succes." Het gaat dus lang niet altijd om exposure meeliftend op het grote Oranje. Bovendien, zeggen Bruijnis en Van Oostveen in koor: "Het gaat niet uitsluitend om inbreng van geld, maar zeker ook om kennis en kunde."

Politiekosten
De discussie over het doorberekenen van politiekosten naar BVO's is een heel ander verhaal. De directeur BV in Zeist is er, meelevend met de clubs, niet bepaald blij mee. "Samen met de clubs pakken we onze maatschappelijke verantwoordelijkheden op en hebben we gewerkt aan meer rust en orde in de stadions en het vergroten van het veiligheidsgevoel. Cijfermatig is dat al meer dan gelukt. Zo toont het nationale Fanonderzoek aan dat steeds meer mensen zich veilig voelen in een stadion, óók met hun kinderen. Samen met de overheid zijn er projecten opgezet voor bijvoorbeeld extra cameratoezicht en het terugdringen van politie inzet. Dan is het zuur, als je op jaarbasis op dit vlak al vele miljoenen investeert, je tegen het einde van de rit ineens wordt geconfronteerd met een niet onderbouwde rekening."

Financiële barometer
De clubs hebben het toch al niet makkelijk, en voeren steeds vaker een voorzichtiger beleid. Van Oostveen verwacht niet dat deze ontwikkeling een tijdelijke is. "Nee. BVO's worden steeds professioneler bestuurd én het toezicht is aanzienlijk verscherpt. Zowel vanuit de KNVB als zeker ook Europees. Bovendien is toezichthoudend Nederland sowieso verbeterd. De wereld is zakelijker geworden." Belangrijk hierbij en inmiddels ook bij het brede publiek bekend is het Financial Rating System (FRS), gekoppeld aan het licentiesysteem. "Onze financiële barometer noemen we het altijd."

Doel: collectief zwarte cijfers
Van Oostveen: "Samen met de clubs hebben we bedacht dat het goed zou zijn de financiële positie van de BVO's periodiek kenbaar te maken. Daarmee zijn we bewust begonnen in een slechte periode. Nu er steeds meer goed nieuws is, wekt dat vertrouwen. Nu bevinden zich nog maar drie clubs in Categorie I, een paar jaar geleden waren dat er nog dertien. Dat klinkt en is, zeker in een lastige periode als deze, niet slecht. Maar ik maak een duidelijke kanttekening: pas als de clubs collectief zwarte cijfers schrijven, zijn we tevreden. Aan de uitgavenkant zullen ze nog verder moeten snijden."

Benieuwd naar Financial Fair Play
Het genoemde Europese toezicht heeft vooral betrekking op het Financial Fair Play, waarmee de UEFA uiteindelijk een eerlijker sportieve strijd tussen de clubs in Europa beoogt. Dat zou zeker gunstig moeten zijn voor de deelnemers uit Nederland. Van Oostveen zal het nauwlettend volgen. "Het kan helpen, maar vereist wel scherp toezicht. De UEFA stelt qua financiële regels iedereen gelijk, maar gaat dat inderdaad gebeuren zonder aanzien des clubs? Daar ben ik benieuwd naar. Want zeker als het gaat om het verkrijgen van een betere concurrentiepositie, is dat een goede zaak."

Financiën en amateurvoetbal
Op iets andere schaal heeft ook het amateurvoetbal nog altijd te maken met de crisis. Bruijnis: "Ook gemeenten moeten natuurlijk hun lokale beleid op orde hebben, en daarvan zie je het effect op de verenigingen. Minder geld voor accommodatiezaken, snijden in de opleidingssubsidies… Dus moeten de verenigingen méér vragen aan hun leden, en/of eveneens snijden in de kosten. Overigens monitoren wij het financiële verkeer binnen de amateurclubs en constateren we dat deze doorgaans gezond zijn. Er zijn geen grote betalingsachterstanden. Clubs adviseren op dit vlak, doen we alleen op hoofdlijnen. Bevindt zich bijvoorbeeld een sponsor in zwaar weer, pin deze dan niet per se vast op zijn verplichtingen, maar ga eens om tafel. Valt er bijvoorbeeld in de dienstverlening nog iets te doen?"

Matchfixing
Voor het onderwerp matchfixing, meer en meer een essentieel en hot item, komt het betaalde voetbal weer in beeld. "Je ziet dat het op alle gebieden voorkomt, niet beperkt tot voetbal en Nederland", reageert de directeur van deze sectie. "Maar vooropgesteld: in ons land zijn er nog geen concrete feiten. Allerlei geruchten tot dusver zijn voor zover mogelijk onderzocht. Ik wil benadrukken dat dit tot op heden niets heeft opgeleverd. Wel geldt dat, ondanks het feit dat de KNVB er alles aan doet om het te voorkomen, het ook in Nederland zou kunnen gebeuren. Als je kijkt naar bestaande onderzoeken dan is één ding duidelijk: het voetbal heeft te maken met grote criminele organisaties, die opereren als serieuze bedrijven. Daar gaat immens veel geld in om.'

Taak voor politie en justitie
"Maar wij zijn de KNVB", vervolgt Van Oostveen. "Verenigingsrechtelijk hebben we alles dichtgetimmerd, wij zitten bij het bestrijden van matchfixing aan de grenzen van onze mogelijkheden. Daar is echt politie- en justitieel onderzoek voor nodig, in nationaal en internationaal verband. Het Europese Interpol zet er al vol op in, de UEFA heeft het 'Betting Fraud Detection System', er ontstaat her en der meer samenwerking, maar het is allemaal nog veel te weinig."

Vooral serviceverlening
"Het gaat daarbij vooral om serviceverlening", benadrukt Bruijnis. "Dát staat bovenaan, níet een kostenreductie. En daar waar we kosten besparen, kunnen we dat gebruiken voor verlaging van tarieven voor de clubs of we stoppen het in verdere ontwikkeling van deze digitalisering. Als je kijkt naar het huidige ledenaantal van ruim 1,2 miljoen, dan zijn er nog heel veel nieuwe mogelijkheden. Niet alleen voor de clubs zelf, ook als je bijvoorbeeld kijkt naar de diensten voor de bezoekers van Voetbal.nl."

Aandacht voor social media
De moderne interactieve tijd is complex, en dus zijn er kansen. Ook op het gebied van social media. "We willen al onze doelgroepen zo goed mogelijk bedienen en kijken per groep wat dat betekent. In de KNVB-districten laten we jonge mensen hiermee volop experimenteren", zegt Bruijnis. In het betaalde voetbal wordt eveneens een slag gemaakt op dit gebied, weet Van Oostveen. "We lopen qua gebruik van social media nog achter, maar er loopt een project om de bekendheid ervan bij de medewerkers te vergroten. Daarbij moet je wel de voor- en nadelen duidelijk hebben. Onder meer de snelheid van de berichtgeving is prachtig, maar zorgvuldigheid staat voorop. Hoe dan ook, social media past prima bij onze communities. Niet voor niets maken we ook al onderscheid tussen OnsOranje en Voetbal.nl."

'Bepaal je ambitie' moet zich bewijzen
Een ander sterk doel(groep)gericht initiatief van de KNVB, in samenwerking met UNIT4, is de online omgeving Bepaal je Ambitie. Waar BV voor de BVO's onder meer het jaarlijkse benchmarkonderzoek van KNVB Expertise heeft, is 'Bepaal je ambitie' erop gericht amateurverenigingen uitgebreid te ondersteunen bij het zich versterken van binnenuit. "We hebben inderdaad al prachtige dingen ontwikkeld, maar nu zijn we in een fase dat dit soort services zich in de praktijk moeten bewijzen", beklemtoont Bruijnis. "Nu is het vooral zaak om met de clubs hierover in contact te komen. Hoe meer we stimuleren en ondersteunen, hoe meer effect een en ander zal hebben. Maar: clubs moeten zélf bereid zijn. De behoefte binnen hun cultuur moet er natuurlijk wel zijn. Kortom, ook híer biedt de KNVB zoveel mogelijk maatwerk."